నిర్వచనం : విశ్వజనీనంగా అంగీకరించిన నిర్వచనం లేకపోయినప్పటికీ సాధారణంగా “ఒక ప్రదేశం నుండి మరొక ప్రదేశానికి ప్రజలు స్దాన చలనం పొందడాన్ని వలస” అని నిర్వచిస్తారు.
మరొక రకంగా చెప్పాలంటే “ఒక భౌగోళిక ప్రదేశం లేదా నివాస ప్రాంతం నుండి మరొక ప్రదేశానికి లేదా ప్రాంతానికి మారె ప్రాదేశిక గతిశీలత రూపమే వలస.”
తాత్కాలిక, శాశ్వత వలసలు అని వలస రెండు రకాలు. రెండు నగరాల మధ్య సంవత్సరానికి ఒకసారి, నియత కాలికంగా లేదా ప్రతిరోజు జనాభా చేసే గమనాన్ని లేదా చలనాన్ని తాత్కాలిక వలస(comutation) అంటారు.
- గ్రామాల నుంచి గ్రామాలకు
- గ్రామాల నుంచి పట్టణాలకు
- నగరాల నుంచి నగరాలకు
- నగరాల నుంచి గ్రామాలకు
మొదలైన వలసలు జరుగుతాయి.
మరికొన్ని సందర్భాల్లో జనాభా గ్రామాల నుంచి చిన్న పట్టణాలకు, అక్కడి నుంచి పెద్ద మహానగరాలకు స్దాన చలనం జరగడాన్ని సోపాన చలనం(step - wise migration) అంటారు.
వలస - కారణాలు :
ఉపాధి : తాము నివసించే ప్రదేశాల్లో లేదా ప్రాంతాల్లో సరైన ఉపాధి అవకాశాలు లేక, మెరుగైన ఆర్థిక అవకాశాల కోసం చాలా మంది వలసపోతుంటారు. ఇందులో అధిక వేతనాలు, మెరుగైన ఉద్యోగాలు లేదా మరింత స్థిరమైన ఉపాధిని కోరడం వంటివి ఉండవచ్చు. పేదరికం, ఆర్థిక అవకాశాల కొరత మరియు వనరులకు పరిమిత ప్రాప్యత వంటివి ప్రజలను వలస వెళ్ళేలా చేసే కారకాలు.
రాజకీయ కారణాలు: రాజకీయ అస్థిరత, హింస మరియు సంఘర్షణలు ప్రజలను వలస వెళ్ళేలా చేస్తాయి. రాజకీయ కారణాలలో అంతర్యుద్ధాలు, జాతి లేదా మతపరమైన సంఘర్షణలు లేదా లింగం లేదా లైంగిక ధోరణి ఆధారంగా హింస ఉండవచ్చు.
పర్యావరణ కారణాలు: ప్రకృతి వైపరీత్యాలు, కరువులు మరియు వాతావరణ మార్పులు వంటి పర్యావరణ కారకాలు కూడా వలసలకు కారణం కావచ్చు. ఉదాహరణకు, వరదలు లేదా తుఫానుల కారణంగా లేదా జీవనోపాధిని కొనసాగించడం కష్టతరం చేసే కరువుల కారణంగా ప్రజలు వలస వెళ్లవలసి వస్తుంది.
వివాహం : వివాహం అనేది వలసలో అతి ముఖ్యంగా ఉంటుంది. ప్రతి ఆడపిల్ల వివాహానంతరం తన అత్తా వారింటికి వలస వెళ్తుంది. భారతదేశంలో వివాహానంతరం స్త్రీలు దగ్గర లేదా దూర ప్రాంతాలకు వలస వెళ్లారు.
విద్య మరియు శిక్షణ: ప్రజలు తమ స్వదేశంలో అందుబాటులో లేని విద్యా లేదా శిక్షణ అవకాశాలను పొందేందుకు కూడా వలస వెళ్లవచ్చు.
సాంస్కృతిక కారణాలు: కొత్త సంస్కృతులను అనుభవించాలనే కోరిక లేదా సాంస్కృతిక అణచివేత నుండి తప్పించుకోవాలనే కోరిక వంటి సాంస్కృతిక కారణాలు కూడా వలసలకు దారితీయవచ్చు.
సంబంధిత అంశాలు
షెడ్యూల్డు కులాలు - రాజ్యాంగ రక్షణలు
మహిళా సంక్షేమం - ప్రాథమిక హక్కులు
బాల కార్మిక వ్యవస్థ నిర్మూలనకు ప్రభుత్వం చేపడుతున్న చర్యలు
తెలంగాణ సాంఘీక వ్యవస్థ దురాచారాలు
తెలంగాణలో సాంఘీక ఉద్యమాల నేపథ్యం
Pages