భూమిపై ఉండే  ఘన ఉపరితలం యొక్క సహజ లేదా కృత్రిమ లక్షణాన్ని భూస్వరూపం అంటారు. భూమిపై గల ప్రధాన భూస్వరూపాల వర్గీకరణ భూమి యొక్క ఉపరితలం అసమానంగా ఉంటుంది, కొన్ని భాగాలు కఠినమైనవి గానూ కొన్ని చదునుగాను ఉంటాయి. భూమికి అపరిమితమైన వివిధ రకాల భూస్వరూపాలు కలవు. ఈ భూస్వరూపాలు రెండు రకాలుగా ఉన్నాయి అవి అంతర్గత ప్రక్రియ, బాహ్య ప్రక్రియ. భూస్వరూపాలను వాటి ఎత్తు మరియు వాలుల ఆధారంగా మూడు రకాలుగా వర్గీకరించడం జరిగింది.
1. పర్వతాలు 

2. పీఠభూములు
3. మైదానాలు 
పర్వతాలు 

పర్వతం అనేది భూమి పైభాగంలో అతి ఎత్తైన భాగంగా ఉంటుంది. సాధారణంగా నిటారుగా ఉండే భుజాలతో, ఇది గణనీయంగా బహిర్గతమైన పలకలను కలిగి ఉంటుంది. ఒక పర్వతం పరిమిత శిఖర ప్రాంతాన్ని కలిగి ఉన్న పీఠభూమికి భిన్నంగా ఉండి కొండ కంటే పెద్దదిగా ఉంటుంది. సాధారణంగా భూమిపై కనీసం 300 మీటర్లు (1000 అడుగులు) ఎత్తులో ఉంటుంది. కొన్ని పర్వతాలు ఏకాంత శిఖరాలు, కానీ చాలా వరకు పర్వత శ్రేణులలో సంభవిస్తాయి. భూమి ఉపరితలం యొక్క ఏదైనా సహజ ఎత్తును పర్వతం అంటారు. ఒక వరుసలో అమర్చబడిన పర్వతాలను శ్రేణిగా వ్యవహరిస్తారు. పర్వతాలలో శాశ్వతంగా ఘనీభవించిన మంచు నదులను హిమానీనదాలు అంటారు. 

పర్వతాలు మూడు రకాలు అవి 1. ముడుత పర్వతాలు, 2. నల్ల పర్వతాలు, 3. అగ్నిపర్వతాలు 

ముడుత పర్వతాలు 

ఇవి కఠినమైన ఉపశమనం మరియు ఎత్తైన శంఖాకార శిఖరాలు. 

ఉదా : 

  • హిమాలయ పర్వతాలు మరియు ఆల్మ్స్
  • భారతదేశంలోని ఆరావళి శ్రేణి (ప్రపంచంలోని పురాతన ముడుత పర్వత వ్యవస్థ)
  • ఉత్తర అమెరికాలోని అప్పలాచియన్లు, రష్యాలోని ఉరల్ పర్వతాలు (అతి పురాతన ముడుత పర్వతాలు) మొదలైనవి. 

నల్ల పర్వతాలు 

ఇవి భారీ స్థాయిలో భూమి యొక్క ద్రవ్యరాశి విరిగిపోయి నిలువుగా స్థానభ్రంశం చెందినప్పుడు ఏర్పడతాయి. 

ఉదా : 

  • ఐరోపాలోని రైన్ లోయ, వోస్టెస్ పర్వతం 

అగ్నిపర్వతాలు 

ఇవి అగ్నిపర్వత కార్యకలాపాల కారణంగా ఏర్పడతాయి. 

ఉదా : 

  • ఆఫ్రికాలోని కిలిమంజారో పర్వతం మరియు జపాన్ లోని ఫుజియామా పర్వతం. 

పర్వతాల వలన కలిగే ఉపయోగాలు 

  • పర్వతాలు అనేక నదుల యొక్క నీటి నిల్వలుగా ఉండడమే కాకుండా పర్వత ప్రదేశాలలోని హిమానీనదాలలో అనేక నదులకు జన్మస్థానంగా కూడా ఉన్నాయి.
  • పర్వతాల మీద రిజర్వాయర్లు నిర్మించి ప్రజల వినియోగానికి నీటిని వినియోగించడానికి ఉపయోగ పడుతున్నాయి. 
  • పర్వతాల నుండి వచ్చే నీరు నీటిపారుదల మరియు హైడ్రో-విద్యుత్ ఉత్పత్తికి కూడా ఉపయోగించబడుతుంది. 
  • పర్వతాలలో అనేక రకాల వృక్షజాలం మరియు జంతుజాలం ఉన్నాయి. అడవులు ఇంధనం, మేత, ఆశ్రయం, గమ్, ఎండుద్రాక్ష మొదలైన ఇతర ఉత్పత్తులను పర్వతాలు అందిస్తున్నాయి. 
  • పర్యాటకులకు ప్రశాంతమైన ప్రదేశాన్ని పర్వతాలు అందిస్తున్నాయి. 

పీఠభూములు 

పీఠభూమి అంటే చదునైన భూభాగాన్ని కలిగి ఉన్న ఎత్తైన ప్రాంతం. ఇది కనీసం ఒక వైపున చుట్టుపక్కల ప్రాంతం కంటే ఎక్కువగా పెరిగి ఉంటుంది. తరచుగా ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వైపులా లోతైన కొండలను పీఠభూములు  కలిగి ఉంటాయి.

భారతదేశంలోని దక్కన్ పీఠభూమి పురాతన పీఠభూములలో ఒకటి. ఆస్ట్రేలియాలోని పశ్చిమ పీఠభూమి, కెన్యాలోని తూర్పు ఆఫ్రికా పీఠభూమి (టాంజానియా మరియు ఉగాండా), టిబెట్ పీఠభూమి (ప్రపంచంలో ఎత్తైన పీఠభూమి) మొదలైనవి. 

పీఠభూముల వలన కలిగే ఉపయోగాలు
ఖనిజ నిక్షేపాలు పుష్కలంగా ఉన్నందున పీఠభూములు చాలా ఉపయోగకరమైనవి.

ఉదా|| 

  • ఆఫ్రికన్ పీఠభూమి బంగారం మరియు వజ్రాల మైనింగ్ కు ప్రసిద్ధి చెందింది.
  • భారతదేశంలోని చోటానాగ్ పూర్ పీఠభూమి ఇనుము, బొగ్గు మరియు మాంగనీన్లకు సంబంధించిన భారీ నిల్వలను కలిగి ఉన్నది. 

మైదానాలు 

మైదానం అనేది ఒక చదునైన భూభాగం. సాధారణంగా దీని ఎత్తులో పెద్దగా మార్పు ఉండదు. దీనిలో ప్రధానంగా ఎటువంటి వృక్షజాతి ఉండదు. ఇవి లోయల వెంబడి లోతట్టు ప్రాంతాలుగా లేదా పర్వతాల దిగువన, తీర మైదానాలుగా మరియు పీఠభూములు లేదా ఎత్తైన ప్రాంతాలుగా ఏర్పడతాయి. మైదానాలు సముద్ర మట్టానికి 200 మీటర్ల కంటే ఎక్కువ ఎత్తులో ఉండవు. ఇవి చాలా సారవంతమైనవి కావడంవల్ల ప్రపంచంలోని చాలా ఎక్కువ జనాభా కలిగిన ప్రాంతాలుగా ఉంటాయి. 

  • నదుల కారణంగా ఏర్పడిన అతి పెద్ద మైదానాలు ఆసియా, ఉత్తర అమెరికాలలో కనిపిస్తాయి. 
  • ఆసియాలో గల పెద్ద మైదానాలు భారతదేశంలోని గంగా మరియు బ్రహ్మపుత్ర, చైనాలోని యాంగ్జీ నదుల ద్వారా ఏర్పడతాయి.

మైదానాల వలన కలిగే ఉపయోగాలు 

మానవ నివాసాలకు మైదానాలు అనుకూలమైనవి ఉంటాయి. మైదానాలలో ఇళ్ళు నిర్మించడం, రవాణా నెట్వర్క్ నిర్మాణం, సాగు చేయడం సులభం. భారతదేశంలో, ఇండో-గంగా మైదానాలు అత్యంత జనసాంద్రత కలిగిన ప్రాంతాలుగా ఉంటాయి.